Weerextremen en emelten zijn de grootste gazonproblemen

Steeds vaker verschijnen er kale plekken in het gazon. Oorzaak hiervan zijn meestal droogte, onkruid maar ook larven zoals emelten en engerlingen. Deze insecten vreten aan de graswortels en kunnen heel wat schade aan een gazon verrichten.  We vroegen advies aan Joris Vandenberghe, een jonge tuinaannemer gespecialiseerd in gazonaanleg en -onderhoud.

Sinds 2016 is Joris Vandenberghe aan de slag als tuinaannemer. Oorspronkelijk was dit nochtans niet zijn plan. Joris volgde namelijk gedurende 7 jaar landbouwonderwijs in Poperinge en Roeselare. Niet onlogisch wanneer je uit een landbouwersfamilie stamt uit het landelijke Lo-Reninge. Maar dat veranderde toen Joris de vraag kreeg om een gazon aan te leggen. Even later zorgde een tuinexpo in Kortrijk voor extra klanten uit de omgeving van Kortrijk en Waregem. Het uurtje rijden, neemt Joris er nog steeds graag bij.

Van landbouw tot gazonaanleg. Is dit geen grote stap?

Op het eerste gezicht misschien wel, maar de basis blijft hetzelfde. Ik hou van de buitenlucht, van machines en van planten. Ik ervaar mijn landbouwstudies trouwens als een voordeel, want ik kan steeds op de kennis terugvallen die ik op school heb vergaard. Als landbouwer leer je bijvoorbeeld hoe om te gaan met vele verschillende ziektes en plagen en veel van die ziektes duiken ook steeds meer op in de tuinen.

Hoe pak jij dergelijke gazonziektes en plagen aan?

Ik begin steeds met mijn schop in de grond te steken en enkele bodemstalen te nemen. Je moet zien wat er in de grond zit. Het best laat je deze ook analyseren. Zo krijg je een inzicht van de toestand van de bodem en kan je eventuele problemen ook efficiënt aanpakken. Indien je onmiddellijk de grond omploegt zonder de staat van de bodem te checken, dan kan je later voor verrassingen komen te staan. Zo heeft het bijvoorbeeld geen zin om nieuwe grasmatten te leggen wanneer de ondergrond stikt van ongedierte zoals emelten en engerlingen. Deze larven voeden zich namelijk met graswortels en jong gras. Binnen de kortste keren zit je dan opnieuw met kale plekken in je gazon. En dat gebeurt meer dan je zou denken.

Hoe kan je zien of je met emelten en engerlingen zit?

De meeste mensen merken dit pas wanneer het gras afsterft. Emelten en engerlingen zijn namelijk larven die in de grond leven en zich voeden met graswortels. Na een tijd kunnen er dan dorre cirkels in het gazon verschijnen. Soms kan je ook sporen aan het gras zelf zien want emelten kruipen ’s nachts boven de grond om aan jong gras te vreten. Het meest duidelijke teken is misschien wanneer je gazon vaak het bezoek krijgt van grote groepen vogels die in je gras pikken. Kraaien, merels en spreeuwen zijn namelijk verlekkerd op deze larven. 

Wat kan je doen tegen emelten en engerlingen?  

Enkele jaren geleden waren er nog chemische sproeistoffen in de handel, maar die zijn nu verboden. Nu gebruik ik aaltjes. Aaltjes zijn microscopisch kleine wormpjes die op zoek gaan naar de larven en zich ermee voeden. Eens alle larven opgegeten zijn, vinden de aaltjes geen voedsel meer en verdwijnen ze ook. Er is dan ook geen risico dat die aaltjes zelf een plaag zouden kunnen vormen. Het is een natuurlijke manier om emelten, engerlingen en ook nog andere insecten te bestrijden.

Hoe kan je deze aaltjes toedienen?

Dit gebeurt via een gieter waarbij je de aaltjes over het hele aangetaste oppervlak verdeelt. De periode waarin je aaltjes mag toepassen, hangt af van of je engerlingen of emelten bestrijdt. In het algemeen is september en oktober de beste periode, maar je mag dit ook reeds vroeger in het jaar toedienen. Belangrijk hierbij is dat de bodemtemperatuur hoger is dan 10 à 12 graden en dat de grond niet uitdroogt. Je doet dit dan ook het best wanneer er regen wordt voorspeld of je moet regelmatig sproeien of beregenen.

Het beregenen is steeds meer een belangrijk thema. Plaats jij ook beregeningsinstallaties?

Jazeker, de laatste jaren heb ik verschillende systemen van het merk Hunter geplaatst. De zeer warme zomers van 2018, 2019 en 2020 hebben de vraag sterk doen stijgen. Zo’n beregeningssysteem heeft dan ook veel voordelen. Het biedt niet alleen het gemak dat je niet langer met tuinslangen of gieters hoeft te zeulen, maar het is ook een manier om efficiënter met water om te gaan. Zeker wanneer het systeem verbonden is met het internet. Zo kunnen de lokale weerberichten automatisch in de computer worden ingelezen, zodat er niet wordt gesproeid wanneer er later op die dag regen wordt verwacht. Bovendien kan de gebruiker en de installateur de installatie ook via het internet controleren en bedienen.

Verbruikt een tuinberegeningsinstallatie veel water?

Sommige mensen onderschatten dit. Daarom is het zeer belangrijk om dit per project zorgvuldig te berekenen. Alles begint natuurlijk met de wensen van de klant. Wil hij bijvoorbeeld alleen zijn gazon beregenen of ook de beplanting? Welk type sproeiers gaan we gebruiken? Is het kleigrond dat water lang vasthoudt of een zanderige bodem waar het zeer snel wegzakt? Nadat ik deze informatie weet, bereken ik de noden en maak ik een beregeningsplan op.  Indien blijkt dat de hoeveelheid opgevangen regenwater niet volstaat, gaan we op zoek naar extra watertoevoer. Dit kan een bestaande boor-of steenput zijn of laten we een bijkomende regenput plaatsen.

Vergt een beregeningsinstallatie veel onderhoud?

Indien een beregeningsinstallatie van goede kwaliteit is en goed is geïnstalleerd, vergt het weinig onderhoud. Belangrijk is wel om de installatie in het najaar winterklaar te maken zodat het niet beschadigd kan worden door de vorst. Dit doe je o.a. door de kranen af te tappen, de leidingen door te blazen, de installatie te ontluchten, de sproeiers te reinigen en de beregeningscomputer uit te zetten. In het voorjaar moet je de installatie dan natuurlijk ook weer opstarten. 

Hebben de droge zomers nog andere gevolgen voor de tuin?

Vaak ontstaan na een hete zomer kale plekken in het gazon. Je kan dan kiezen om heel het gazon te verwijderen en een nieuw gazon aan te leggen, maar je kan ook nieuw graszaad inbrengen in de bestaande grasmat. Deze techniek heet doorzaaien. Hierbij werk je niet alleen de kale plekken weg maar vul je je gazon ook aan met jong gras. Zo krijgen onkruid en mos geen kans meer om die ruimte in te nemen. Hiervoor heb ik speciaal een doorzaaimachine van het merk ELIET aangekocht. Jammer genoeg is het doorzaaien nog niet zo bekend bij de particulieren. Veel mensen willen ook direct resultaat. Dit verklaart dan ook het succes van grasmatten en kunstgras.

Wat is jouw ervaring met kunstgras?

Er is wel degelijk vraag naar kunstgras. Ik heb er dan ook heel wat geplaatst. De meeste mensen die kunstgras laten plaatsen, zijn vooral op zoek naar gemak. Je moet het niet maaien en tijdens de zomer moet je het geen water geven en blijft het toch groen.

Zijn er ook nadelen aan kunstgras?

Hoewel het uitzicht al veel veranderd is, blijf je zien dat kunstgras iets onnatuurlijks is. Daarnaast is het ook relatief prijzig en is er meer onderhoud aan dan je zou denken. Onkruid en stof nestelen zich gemakkelijk in het kunstgras. Je blijft dan ook opkuiswerk hebben. Zeker wanneer er katten of honden in de buurt zijn.  

Zijn robotmaaiers ook steeds populairder?

Ja. Het is dan ook een goede hulp voor mensen die niet houden van het gras maaien of er weinig tijd voor hebben. Op zich verrichten robotmaaiers ook wel mooi werk. Bovendien versnipperen de meeste modellen het afgemaaide gras zeer fijn tot snippers. Die snippers kunnen dan als natuurlijke bemesting dienen voor het gras.

Maar daar schuilt ook het gevaar. Soms kunnen deze grassnippers niet snel genoeg verteren en blijft dit op de grasbodem liggen. Zo ontstaat er een dikke viltlaag die het gras verstikt.

Hoe kan je dit dan oplossen?

Ik adviseer de eigenaars van robotmaaiers steeds om hun machine iedere 3 weken eens uit te schakelen en het gras met een gewone grasmachine te maaien. Zo wordt een groot deel van het afval uit de grasmat weggezogen. Tijdens een hete zomer is het ook goed om het gras wat langer te laten groeien. Gras krijgt namelijk te maken met stress tijdens een droge, warme periode.

Een nadeel is dat sommige robotmaaiers nadien moeilijkheden hebben met het maaien wanneer het gras zeer lang is. Tja, er is dan ook niks beter dan een goede tuinman met een klassieke grasmachine hé… 😊