Een perfect gazon is volgens deze specialist voor iedereen haalbaar

Huisje, tuintje, boompje. En daar hoort bij de meeste Belgen ook een gazon bij.

Dit ideaalbeeld staat evenwel steeds meer onder druk. De klimaatwijzigingen laten zich ook in onze tuinen voelen en het klassiek, perfect getrimd gazon wordt door sommige natuurliefhebbers in vraag gesteld. Moeten we ons gazon dan anders gaan onderhouden? 

We vroegen advies aan Erik Truyers, Product en Sales Manager van Advanta Seeds, een gereputeerd merk van graszaden en veldbloemenmengels in België en Nederland. Volgens hem kan iedereen een perfect gazon verkrijgen. Als tuinier hoef je alleen met enkele factoren rekening te houden.

Is een gazon nu wel of niet een groene woestijn?

De laatste jaren is er vanuit ecologisch standpunt kritiek op het klassiek gazon. Als je het vanuit een milieuvriendelijk standpunt bekijkt, is er helemaal niets mis met een gazon. Een gazon, dat is puur natuur: wat kan daar nu mis mee zijn? Niets, gras is een zeer goede, praktische en ecologische optie. Denken we aan ontharden, waterdoorlaatbaarheid, …

Kan een gazon dan helpen tegen de opwarming van de aarde?

Jazeker. Men pleit steeds voor bomen, maar er wordt weleens vergeten dat 1 hectare gazon veel meer CO_² vasthoudt dan 1 hectare bos. Een loofbos doet dit alleen tijdens de maanden wanneer er bladeren aan de bomen hangen. Om maar te zwijgen over een naaldbos, want die halen geen CO_² uit de lucht. Bovendien hebben meerdere studies bewezen dat gras kan helpen tegen de opwarming van de aarde. Op plaatsen waar veel gras staat, is het algemeen koeler, ook in een stedelijke omgeving.

Maar ook gras heeft toch te lijden onder weerextremen zoals langdurige droogte en hitte?

Vocht is inderdaad belangrijk voor gras, maar het is op zich niet belangrijker dan de andere essentiële groeifactoren: licht, lucht, voeding en temperatuur. Gras kan ook wel tegen een stootje. Het is sterker dan de mens. Ik zeg altijd dat je een goed gazon niet kan overleven. Het kan dan ook een hele tijd zonder water, alleen wordt het dan geel en dat zien veel tuineigenaars niet graag.

Wordt er dan niets gedaan om grassen meer bestand te maken tegen de droogte?

Zeker wel. Aan het klimaat kunnen we weinig veranderen, maar aan onze grassoorten wel. Met Advanta is dat zelfs al jaren het uitgangspunt van onze veredelingszoektocht. Via de genetica proberen we de wortelvorming van grassen te versterken en te verbeteren. Langere en krachtigere wortels kunnen het water iets dieper in de bodem gaan ophalen. Dit zorgt voor minder stress bij het gras en dat komt de gezondheid van de plantjes ten goede. Vandaag is het zelfs zo dat al onze graszaden op deze aanpak geënt zijn.

Is het importeren van grassoorten uit warmere landen een oplossing voor de klimaatveranderingen?

Een grassoort als Rietzwenkgras heeft inderdaad minder vocht nodig. Maar heb je al eens op een gazon gelopen dat voor zo’n Spaans hotel ligt? Dat is zacht aan de ene kant en hard aan de andere kant: het snijdt gewoon in je voeten. Daar laat je je kinderen bijvoorbeeld niet op spelen. Bovendien is dat gras helemaal niet aangepast aan onze streek. Om een grassoort perfect te laten groeien, spelen meer factoren een rol dan alleen de droogte. Zo zijn het klimaat en andere omgevingsfactoren zeer belangrijk. Wij selecteren dan ook alleen maar grassoorten die hier thuishoren.

Hebben de klimaatswijzigingen nog andere gevolgen voor de tuinier?

Het grootste gevolg is volgens mij dat de seizoenen veranderen waarin we in de tuin werken. Vroeger was het voorjaar hét moment om in je tuin te werken, terwijl dit nu eerder september zou zijn. Alleen houden vele tuiniers hier niet zo van. Ze werken liever in het voorjaar aan het perfecte gazon voor de zomer. Toch loont het de moeite om in het najaar je gazon voor te bereiden voor de komende winter. Zo verzeker je je al van een perfecte start in het voorjaar.

Hoe kijkt u naar trends als 'een wilde tuin' en acties zoals ‘maai mei niet’?

Deze actie is zeer goed voor de biodiversiteit, maar niet ideaal voor een gazon op zich. Gras laat zich namelijk gemakkelijk verdringen door bloemen en onkruid die veel sneller groeien en zich verspreiden. Zo’n actie als ‘maai mei niet’ vergt dan ook een goede nazorg om je gazon weer in topconditie te brengen.

Is verticuteren belangrijk om een mooi gazon te behalen?

Dat is het zeker. Verticuteren doe je trouwens niet alleen om het mos of vilt weg te krijgen. Je verticuteert om de bodem te verluchten. Als je dat volgens de regels van de kunst doet, is het gevolg daarvan wel dat mos en vilt minder kans krijgen. Maar dat komt niet omdat je het weggeverticuteerd hebt, nee, je hebt je gras sterker gemaakt. En sterk gras wint gemakkelijker van mos en vilt.

Hebt u bepaalde tips om goed te verticuteren?

Verticuteren doe je het best bij groeizaam weer, zodat het gras zich goed kan herstellen. Het moet ook diep genoeg gebeuren. Als je alleen de toplaag van de bodem meehebt, dan kan het vocht niet voldoende doorsijpelen en krijg je een vochtige laag waar algen en mossen de tijd van hun leven hebben. Ook prikken is een goeie techniek om lucht in je bodem te krijgen. Zonder lucht in de bodem, kan het vocht en de voeding niet tot bij de graswortels.

Welke voeding raadt u aan bij gras?

Eigenlijk kun je pas iets zinnigs zeggen over een mogelijk bemestingsschema als je een bodemanalyse van de tuin hebt gedaan. Idealiter vertrek je van een bodem die rijk is aan stabiele humus. Maar waar vind je dat? Het is eigenlijk heel moeilijk om pakweg de zuurtegraad of het koolstofgehalte van je bodem wezenlijk te beïnvloeden. Dat wil niet zeggen dat je er niet kunt aan werken. Bij elke meststoffenproducent vind je mixen die in mindere of meerdere mate geschikt zijn voor jouw gazon. Zonder ontleding kan ik nu niet zomaar aanstippen welke, want zoals ik al zei: het hangt van de status van je bodem af. Heb je een zandachtige bodem, dan moet je opletten dat de bemesting niet snel wegspoelt. Persoonlijk verkies ik wel de traagwerkende samengestelde meststoffen.

En wat met bekalken? Hoe doe je dit het best?

Voor velen lijkt kalk wel een passepartoutoplossing voor alle gazonproblemen. Dat is het dus echt niet, integendeel. Een bodem die te veel wordt bekalkt, heeft meer voeding nodig. Indien je jaren aan een stuk te veel kalk gooit, maar je de bodem niet bemest, kan het uitgeput raken. Een vruchtbare bodem heeft dan ook meer nodig dan alleen wat kalk. Zowel de bodemstructuur, voeding als de zuurtegraad moeten goed zitten. Een bodemanalyse zal uitwijzen of er moet bekalkt worden. Meten is weten.

Kalk wordt ook vaak gestrooid op schaduwrijke plaatsen om mos tegen te gaan. Is er dan een andere optie om daar minder mos en meer gras te krijgen? 

Het is een misverstand dat gras niet kan groeien in de schaduw. Je moet alleen weten hoe je moet omgaan met gras dat minder licht krijgt. Waar minder licht is, kan het gras minder snel groeien. Mos heeft dat licht minder nodig, zodat het snel de bovenhand krijgt. Je moet het gras dan ook een handje helpen. Maai je gras niet te kort. Hou het zeker op een 4 à 5 centimer. Door het gras hoger te maaien kan je makkelijk het gebrek aan licht compenseren.

Kan je gras in de schaduw nog op andere manieren stimuleren?

Een gazon dat in de schaduw ligt, geef je best extra voeding. Extra beregening is meestal niet nodig want de bodem droogt er minder snel uit. Indien het grote bomen zijn die alle water opzuigen, is dit natuurlijk wel aangewezen.

Eigenlijk is een mooi gazon overal mogelijk als je maar rekening houdt met de 5 groeifactoren: licht, lucht, vocht, voeding en temperatuur!